स्वाध्याय प्रश्नोत्तरे इयत्ता 7 वी इतिहास 5.स्वराज्य स्थापना

368 Comments / सेतू अभ्यास / By
3.5/5 - (8 votes)

Q1. चला ओळखूया:

5.स्वराज्य स्थापना

उत्तरे

(1) शिवरायांचे जन्मस्थान – शिवनेरी किल्ला

(२) आदिलशहाने कर्नाटकातील शहाजी राजाला दिलेली जागा – बेंगलोर

(३) खेळण्यांच्या किल्ल्याला शिवरायांनी दिलेले नाव – विशाळगड

(4) स्वराज्याच्या पहिल्या राजधानीचे नाव – राजगड

(५) शिवरायांनी जावळीच्या खोऱ्यात बांधलेला किल्ला – प्रतापगड

()) सिद्दी जोहरला आदिलशहाने दिलेले पुस्तक – सलाबत खान

()) शिवरायांनी किल्ला आदिलशाही – पन्हाळा यांच्याशी केलेल्या करारानुसार परत केला.

प्रश्न गटात न बसणारा शब्द शोधा

उत्तरे

(1) पुणे, सुपे, चाकण, बंगलोर

(२) फलटणचे जाधव, जावळीचे मोरे, मुधोळचे घोरपडे, सावंतवाडीचे सावंत

(3) तोरणा, मुरुबदेव, सिंहगड, सिंधुदुर्ग

(4) अफजल खान, शायस्ता खान, सिद्दी जोहर, फजल खान

(5) येसाजी कंक, बाजीप्रभू देशपांडे, बाजी घोरपडे, बाजी पासलकर

कालक्रमानुसार खालील घटना लिहा:

(अ) शिवाजी महाराजांचे जावळीवर आक्रमण

(ब) सिद्दी जोहरने पन्हाळ्याला वेढा घातला

(C) शिवाजी महाराज आणि अफझल खान यांची बैठक

(D) निजामशाही उखडली गेली

उत्तर –

(१) निजामशाही उखडली गेली

(२) शिवाजी महाराजांचे जावळीवर आक्रमण

(3) शिवाजी महाराज आणि अफझल खान यांची भेट

(४) सिद्दी जोहरने पन्हाळ्याला वेढा घातला

Also Read  इयत्ता 2 री सेतू अभ्यास दिवस 23 वा

शहाजी राजाच्या जहागीरचा रहिवासी

पुणे, सुपे, इंदापूर, चाकण

शिवरायांनी सुरुवातीच्या काळात जिंकलेले किल्ले

तोरणा, मुरुंबादेव, कोंढाणा, पुरंदर

ज्या सरदारांनी स्वराज्य स्थापनेला विरोध केला

सावंतवाडीचे सावंत, जावळीचे मोरे, मुधोळचे धोरपडे

प्रश्न आहे तो फक्त एका वाक्यात का लिहावा

(1) शहाजी राजाने मुघलांना कडाडून विरोध केला: कारण –

उत्तर: शहाजी राजाला मुघलांनी दक्षिणेत प्रवेश करू नये अशी तीव्र भावना होती.

(२) शिवकाळात किल्ल्यांना विशेष महत्त्व होते; कारण –

उत्तर: किल्ल्याचा ताबा म्हणजे आसपासच्या भागावर नियंत्रण ठेवता येते.

3) शिवरायांनी मोरे-घोरपडे-सावंत यांची काळजी घेतली: कारण-

उत्तर: या आदिलशाही सरदारांचा स्वराज्य स्थापनेला विरोध होता.

(४) आदिलशाहीचे शासक बडी साहेबिन यांनी अफझलखानाला शिवरायांवर कूच करण्यास सांगितले; कारण.

(५) शिवरायांनी अफझलखानाचा वध केला; कारण –

उत्तर: अफझलखानाने महाराजाला भेट देताना थप्पड मारण्याचा प्रयत्न केला.

(6) नेदोजी पालकर सिद्दी जोहरला वेढा घालण्यात यशस्वी झाले नाहीत; कारण-

उत्तर: नेतोजी पालकर यांच्याकडे सिद्दीच्या सैन्यापेक्षा खूप कमी सैन्य होते.

(7) महाराजांना विशाळगडाकडे कूच करता आले; कारण –

उत्तर: बाजीप्रभू आणि त्याच्या सैन्याने घोडीखिंडी येथे सिद्दीच्या सैन्याला रोखले होते.

प्रश्न. चला लिहू या! (छोटी उत्तरे लिहा.)

Also Read  ott teacher transfer portal

(1) शिवाजी महाराजांवर वीरमाता जिजाबाईंनी केलेले विविध संस्कार लिहा.

उत्तर: वीरमाता जिजाबाईंनी शिवाजी महाराजांवर खालीलप्रमाणे विविध संस्कार केले: स्वप्न

(२) शिवाजी महाराजांच्या साथीदारांची आणि सहकाऱ्यांची यादी बनवा.

उत्तर: शिवाजी महाराजांना त्यांचे सहकारी आणि सहकाऱ्यांनी स्वराज्य स्थापनेसाठी मदत केली – (1) येसाजी कंक (2) बाजी पासलकर (3) बापूजी मुद्गल (4) नान्हेकर देशपांडे बंधू (5) कावजी कोंढाळकर (6) जिवा महाला (7) ) तानाजी मालुसरे (8) कान्होजी जेघे (1) बाजीप्रभू देशपांडे (10) दादाजी नरसप्रभू देशपांडे.

(३) शिवाजी महाराज पन्हाळगडावरून कसे सुटले?

उत्तर: जेव्हा सिद्दीच्या वेढ्यातून बाहेर पडणे अशक्य झाले, तेव्हा शिवाजी महाराजांनी सिद्दीशी समेट चर्चा सुरू केली. त्यामुळे वेढा शिथिल झाला. याचा फायदा महाराजांनी घेतला. त्याच्यासारखा दिसणारा शिवा काशीद तरुण महाराजाचा वेष घेऊन पालखीवर बसला. राजदिंडी गेटमधून पालखी मुख्य रस्त्यावरून बाहेर पडली. दरम्यान, शिवाजी राजे आपल्या साथीदारांसह किल्ल्याबाहेर अवघड वाटेवर आले आणि वेढ्यातून निसटून विशाळगडावर गेले.

(4) जावळी जिंकल्याचा शिवाजी राजाला काय फायदा झाला?

उत्तर: स्वराज्य स्थापनेला विरोध करणाऱ्या चंद्रराव मोरे यांचा पराभव करून शिवाजी राजाने जावळीचा पराभव केला. यामुळे त्यांच्यासाठी खालील फायदे होते – (१) स्वराज्याच्या विस्तारामुळे कोकणातील राजांच्या हालचाली वाढल्या. (२) त्याला रायगड किल्ला मिळाला. (३) जावळीला प्रचंड संपत्ती मिळाली. (४) जावळीच्या खोऱ्यात तो एक मजबूत प्रतापगड बांधू शकला.

Also Read  इयत्ता 5 वी सेतू अभ्यास दिवस 3 रा

प्रश्न. शोधा आणि लिहा: (कारणे लिहा.)

(3) शहाजी राजाला ‘स्वराज्य संकल्पक’ म्हणतात.

उत्तर: शहाजी राजे स्वतः एक महान राजकारणी आणि नायक होते. दक्षिणेकडे मोठा प्रदेश जिंकणे हीच मोठी भीती होती. त्याला परकीयांची सत्ता उलथून टाकायची होती आणि स्वराज्य स्थापन करायचे होते. त्यासाठी त्यांनी राजा होण्यासाठी उत्तम शिक्षण देण्यासाठी शिवरायणाची व्यवस्था केली होती. म्हणूनच शहाजी राजाला ‘स्वराज्य संकल्पक’ म्हटले जाते.

(२) शिवरायांनी चिलखताच्या बांधकामाकडे लक्ष दिले.

उत्तर: शिवरायांनी कल्याण आणि भिवंडी जिंकली. या पश्चिम किनाऱ्यावर सिद्दी, पोर्तुगीज आणि ब्रिटिशांचे गड होते. शिवरायांच्या लक्षात आले की जर त्यांना या शक्तींविरोधात लढायचे असेल तर त्यांनी आपले मजबूत चिलखत बांधावे; म्हणून त्याने आपले लक्ष चिलखती इमारतीकडे वळवले.

(३) शिवरायांनी आदिलशहाशी करार केला

उत्तर: शिवाजी महाराजांची काळजी घेण्यासाठी आदिलशहाने पाठवलेल्या सिद्दी जौहरने पन्हाळगडाला वेढा घातला होता. त्याचवेळी मुघल बादशहा औरंगजेबाने त्यांच्यावर हल्ला करण्यासाठी शैस्तखाना पाठवला. घेरावातून पळून गेल्यानंतर महा

368 thoughts on “स्वाध्याय प्रश्नोत्तरे इयत्ता 7 वी इतिहास 5.स्वराज्य स्थापना”

  2. baudet

    Heya! I just wanted to ask if you ever have any issues with hackers?
    My last blog (wordpress) was hacked and I ended
    up losing many months of hard work due to no
    back up. Do you have any solutions to prevent hackers?

    Reply
  7. free money upon sign up

    I’m not certain where you are getting your information,
    but good topic. I needs to spend a while studying
    more or understanding more. Thanks for fantastic information I used to be on the lookout for this info for my
    mission.

    Reply
  8. เพิ่มเติม

    Hello there, I found your website by the use of Google while searching for a comparable subject,
    your web site came up, it appears to be like good.
    I’ve bookmarked it in my google bookmarks.
    Hello there, simply become aware of your weblog through Google,
    and found that it’s really informative. I’m gonna watch out for brussels.
    I will appreciate should you proceed this in future.

    A lot of folks will be benefited out of your writing.
    Cheers!

    Reply
  10. exhibition stands dubai

    Immerse yourself in the variety of exhibition stand designs that we have
    had executed in the past with numerous sizes of exhibition stands in Dubai and Abu Dhabi
    that makes certain that your brand is enhanced through our designing process.

    Reply
  52. Erma

    Repair Scratch On Composite Door Tips To Relax Your Daily Lifethe One
    Repair Scratch On Composite Door Trick Every Individual Should Know repair scratch on composite door
    [Erma]

    Reply
  110. Asbestos

    Mesothelioma is a rare type of cancer that affects the thin membrane lining of
    the chest or abdomen. Asbestos exposure is the most frequent cause of mesothelioma.

    the risk increases with length and intensity of the asbestos
    exposure.

    Reply
  139. dich vu cham soc web alo group

    Alo Group cung ứng Thương Mại Dịch Vụ chăm lo trang web bài bản,
    giúp Công Ty duy trì vận động không thay đổi và sâu xa kết quả
    buôn bán trực tuyến. Dịch vụ của chúng tôi không những giúp trang web của bạn luôn thu hút
    & đơn giản hấp dẫn người tiêu dùng
    mà còn khiến cho tiết kiệm chi phí và thời hạn cho Công Ty.

    Reply
  230. Marcelo

    Asbestos victims need experienced lawyers to secure maximum compensation. Lawyers must
    be knowledgeable of the nuances of asbestos laws,
    including limitations statutes in the state, asbestos lawsuit (Marcelo) trust
    funds, and state laws.

    Reply
  307. lonte

    Oh my goodness! Awesome article dude! Thank you so much, However I am
    experiencing difficulties with your RSS.
    I don’t know the reason why I cannot join it.
    Is there anybody else having similar RSS issues? Anyone that knows the solution can you kindly respond?
    Thanx!!

    Reply
  311. Neal

    Private Psychiatrist Northern Ireland Tools To Ease Your Daily Life Private Psychiatrist Northern Ireland Trick That Every Person Should
    Know private psychiatrist northern ireland
    (Neal)

    Reply
  357. Bryant

    My family members always say that I am wasting
    my time here at web, however I know I am getting experience daily by
    reading such pleasant content.

    Reply
  358. Visit

    Aw, this was a really good post. Taking the time and actual effort to generate a great article… but what can I say… I procrastinate a lot and don’t manage to
    get nearly anything done.

    Reply
  363. 네이버 아이디 판매

    I was curious if you ever considered changing the layout of
    your website? Its very well written; I love what
    youve got to say. But maybe you could a little more in the way of content
    so people could connect with it better. Youve got an awful lot of text for only having one or two images.
    Maybe you could space it out better?

    Reply

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!
MENU
WhatsApp वर Delete केलेले मेसेज कसे पाहायचे ?