मराठी 9 – नात्याबाहेरचे नाते
चला वाक्यांश समजून घेऊया ……………
(1) पुढे जाण्यासाठी – पुढे जाण्यासाठी.
(२) रंग चढणे – आनंदाच्या सर्वोच्च शिखरावर पोहोचणे.
(3) आश्चर्याचा धक्का – अचानक धक्का.
(4) सुन्नपणा – बहिरेपणा.
(5) भ्रमित होणे – भ्रमित होणे.
()) लक्षवेधी – एखाद्या ठिकाणी पाहणे.
(7) नखांकडे पाहणे – डोक्याकडे काळजीपूर्वक पाहणे.
(8) ब्रेकिंग – मध्यभागी ब्रेकिंग.
(9) करुणा – करुणा.
(10) उच्च वाटणे – आत्म्याला शांती मिळवणे, चांगले वाटणे.
(11) चेहरा उघडणे – चेहऱ्यावर आनंद दिसणे.
(12) डोकावून पहा – गुप्तपणे पहा.
(13) स्नेह निर्माण करणे – प्रेम वाटणे.
(14) मनात घिरट्या घालणे – (एक विचार) मनात घिरट्या घालणे.
(15) मुका शब्दांना मारणे – न बोलता समज देणे.
(16) उत्साह दुप्पट करण्यासाठी – उत्साह वाढवण्यासाठी.
(17) मोहित करणे – मोहित करणे, मोहित करणे.
(१)) दात किडणे – भीतीने बोलता येत नाही.
(19) मनात घर करणे – – मनात बसणे.
(20) घाबरून उडणे.
(21) दुःखाने भारावून जाणे – भीतीमुळे धक्का बसणे.
(22) छापे – छापे द्रव, जागतिक, पसरलेल्या मार्गाने मिळविली जातात.
(23) घुसखोरी.
(24) अंदाज लावणे.
(25) बोबडी वालाणे – भीतीमुळे शब्द फुटत नाहीत.
(1) लेखकांनी पिल्लाला थेट घरी आणले.
A: लेखकांनी त्या पिल्लाला आणले, जो थंडीत भुंकत होता आणि विव्हळत होता, सरळ घरी जेणेकरून त्याला कायमचा आधार मिळेल.
(२) लेखकांनी त्या पिल्लाला ‘डांग्या’ असे नाव दिले.
उत्तर: पिल्लाचा मृतदेह डँडी होता, त्यामुळे त्याच्या शरीराला शोभेल म्हणून लेखकांनी त्याला ‘डांग्या’ असे नाव दिले.
(३) लेखक डांग्याला ‘खंबीर धैर्याची देखभाल’ म्हणतात.
उत्तर: शेतातील डांग्याचा पहारेकरी असा होता की जिद्दी चोर सुद्धा दात काढायचा. म्हणूनच लेखक डांग्याला ‘खंबीर धैर्याची देखभाल’ म्हणतात.
थंड जिंगलची वैशिष्ट्ये 1) सौम्य. 2) प्रत्येकाला वेढलेले. 3) रण, जो आपल्या ईशान्येकडे पाने नाचवतो. 4) नदीचे लहरी पाणी मंद लाटेवर खेळणे.
पिल्ला असह्यपणे थंड कसा झाला याचे वर्णन मजकूरातील वाक्य
(1) हातपाय पडणे.
(२) मान पुढच्या दोन्ही पायात अडकली आहे.
(३) त्याने केलेली धांदल थांबवण्याच्या प्रयत्नांमुळे आम्ही स्तब्ध झालो.
(४) थंडीच्या ओलसरपणामुळे त्याच्या केसांवर पाणी शिंपडल्यासारखे वाटले.
5) इव्हल्याचा आत्मा असह्यपणे थंड आहे
खालील प्रकरणात डांगचे वर्णन करा
1) देखावा: वयानुसार डांग्याचा चेहरा आनंदी झाला. डोळ्यांखाली पिवळे पट्टे आणि मागच्या पायांच्या बोटांवर लालसर तपकिरी पट्टे हे सर्व लक्षवेधी होते.
2) शरीर: डांग्याचे शरीर अधिक मजबूत आहे.
3) चाळ: डांग्याचा दुडुडू चाळ प्रत्येकाला वाटला.
4) डोळे: त्याचे तेजस्वी डोळे अर्थपूर्ण होते.
[तू काय करशील?]
(1) पिल्लाच्या पायाला दुखापत झाल्यास तुम्ही काय कराल?
हे नमुना उत्तर: मी ते घेईन. मी तो रुमालात गुंडाळून उबदार करीन. मी त्याच्या पाठीवर हात फिरवीन. त्याला
मी ते घरी घेऊन जाईन. मी जखमेची काळजी घेईन आणि घरी उपचार करेन. मी तुम्हाला नियमित अंतराने दूध देईन,
पिल्ला बरा होईपर्यंत मी त्याची काळजी घेईन.
(२) तुमच्या घराच्या बाहेर चिमणी घरटे बांधले जात आहे.
उत्तर: मी तिला चिमणीचे घरटे बांधू देईन. चिमणी घरटे कसे बनवते हे मी रोज निरीक्षण करेन. तिला
मी तुला खाण्यासाठी धान्य आणि पिण्यासाठी पाणी देईन. मी घरट्यातील पिलांची काळजी घेईन. मी चिमणीच्या घरट्याचे इतर धोक्यांपासून संरक्षण करीन.
प्रश्न. तुम्हाला समजलेल्या खालील शब्दांचा अर्थ लिहा:
(1) हुधुडी – थंडीने अंग थरथरणे, चेंडू भरणे.
(२) अस्वस्थ वाटणे.
(3) फ्लॉवर – परागांचा एक गुच्छ जो फुलांच्या आधी येतो.
(4) अष्टपैलू व्यक्तिमत्व एक व्यक्ती जी अनेक गोष्टींमध्ये कुशल आहे.
(5) विश्वस्त – एक विश्वासू संरक्षक, मूळ संस्थापकांपैकी एक.
(6) समारंभ – समारंभ, उत्सव.
खालील शब्द सहसंबंधित करा: (रंग आणि नाव)
उत्तरे
(1) शुभ्रा – चांदणे
(२) प्रसन्न – सकाळ
(3) लालसोनेरी – पट्टे
(4) निळा-चंद्र
(5) हळद – किरणे