स्वाध्याय प्रश्नोत्तरे इयत्ता 7 वी इतिहास 4. शिवपुर्वकालीन महाराष्ट्र

477 Comments / सेतू अभ्यास / By
Rate this post

Q1. शोधा आणि लिहा:

उत्तरे सांगा

(1) कोकण किनाऱ्यावरील आफ्रिकेतील लोक – सिद्दी

(२) अमृतानुभव ग्रंथाचे लेखक – संत ज्ञानेश्वर

(3) संत तुकारामांचे गाव – देहू

(4) भारुडचे संगीतकार – संत एकनाथ

(5) बल पूजेचे महत्त्व स्पष्ट करणे – रामदास स्वामी

(6) महिला संतांची नावे – संत सोयराबाई, संत निर्मलाबाई, संत मुक्ताबाई, संत जनाबाई, संत कान्होपात्रा, संत बहिणाबाई स्यूरकर.

Q2. योग्य पर्याय निवडा: व सांगा

उत्तरे

(৭) भारताच्या पश्चिम किनारपट्टीवर गोवा आणि वसई राज्ये स्थापन झाली-

पोर्तुगीजांनी

(2) सर्वात लहान रहिवासी काय होते?

डोके

(३) या वर्षी महाराष्ट्रात मोठा दुष्काळ पडला.

इ. सी. 1630

(4) हे महाराष्ट्रातील संत चळवळीचे मुख्य केंद्र होते.

पंढरपूर

(5) समर्थ संप्रदायाची स्थापना कोणी केली?

रामदास स्वामी यांनी

Q3. खालील सारणी सोडा:

गाव / मौजा

छोट्या गावाला गाव किंवा मौजा असे म्हणतात.

पाटील हे गावचे प्रमुख होते आणि कुलकर्णी यांनी महसुलाची नोंद ठेवली होती.

वाई शहरातील एक छोटेसे गाव

शहर

मोठ्या गावाला, परगण्याच्या मुख्य ठिकाणी

शेटे आणि महाजन कारभारी होते.

वाय कसबा, इंदापूर कसबा

परगणा

अनेक गावे परगणे झाली.

Also Read  kendra pramukh offline form

देशमुख आणि देशपांडे हे वतनदार आहेत

पुणे किंवा चाकण परगणा.

प्रश्न पुढील श्लोक कोणाचा आहे ते ओळखा:

उत्तरे

(1) ‘जे का रंजले गांजले. तो म्हणतो जो आपुले – संत तुकाराम

(२) ‘नचू कीर्तनाचे रंग. ज्ञानदीप लावु जागी ‘- संत नामदेव

(3) ‘मराठा तितुका मेळावा महाराष्ट्र धर्म वाढवावा’ – रामदास स्वामी

(4) ‘कांदा मुळा भाजी. अवधी विठाई माझी ‘- संत सावता महाराज

(5) ‘संस्कृत वाणी देवे केली. पण चोरकडून प्राकृतचे काय झाले? ‘ – संत एकनाथ

()) ‘जोडोनिया संपत्ती हा सर्वोत्तम सराव आहे. दुःखी विचारांची विक्री करा ‘ – संत तुकाराम

प्रश्न: 17 व्या शतकात महाराष्ट्रातील समाजात निर्माण झालेले दोष

अंधश्रद्धा, कर्मकांड, आस्तिक वृत्ती, प्रयत्नांचा अभाव

महाराष्ट्रातील चार परगनांची नावे

इंदापूर, चाकण, पुणे, शिरवळ

प्रश्न- ते काय आहे?

(1) बुडुक

उत्तर: मूळ गावाला बुटुक म्हणतात

2) ओक.

उत्तर त्या बदल्यात त्यांना शेतीतून शेतकऱ्याच्या उत्पन्नाचा वाटा मिळतो. त्याला ‘बलुतम’ म्हणतात.

(३) मातृभूमी,

उत्तर: ‘वतन’ म्हणजे वडिलोपार्जित आणि कायमस्वरूपी वापरासाठी दिलेली जमीन.

(4) टोपकर.

उत्तर: पोर्तुगीज, इंग्लिश, डच आणि फ्रेंच युरोपियन जे व्यापाराच्या उद्देशाने भारतात आले त्यांना त्यांच्या डोक्यातून ‘तोपकर’ म्हटले गेले.

Also Read  केंद्र प्रमुख परीक्षा टेस्ट क्र.3

(5) खुर्द.

उत्तर: मूळ गावाजवळ नवीन गाव वसलेले असल्यास, दोन्ही गावे स्वतंत्र असल्याचे दाखवण्यासाठी नवीन गावाला खुर्द असे म्हणतात.

प्रश्न खालील अधिकाऱ्यांचे कार्य लिहा:

(१) पाटील,

उत्तर: (1) गावाचा प्रमुख म्हणून, गावातील वाद मिटवणे. (2) गावात शांतता निर्माण करणे. (3) लोकांना जास्तीत जास्त जमीन लागवडीसाठी प्रोत्साहित करणे.

(२) कुलकणी.

उत्तर: (१) पाटलाच्या कामात मदत करणे. (2) गोळा केलेल्या महसुलाची नोंद करणे.

(3) शेटे – महाजन.

उत्तर: (1) गावात पेठ स्थापन करणे. (२) महाजन पेठेचे हिशेब ठेवत असत.

(4) देशमुख.

उत्तर: (१) परगनातील पाटलांचे प्रमुख (२) परगण्यातील वाद मिटवून शांतता प्रस्थापित करणे. (3) परगण्यातील कृषी उत्पन्न वाढवण्यासाठी (4)

(5) देशपांडे.

उत्तर: (१) परगण्यातील कुलकर्णी प्रमुख, (२) परगनामध्ये जमा झालेल्या महसुलाची नोंद करणे. (3) रयत आणि सरकार यांच्यातील दुवा म्हणून काम करणे.

प्रश्न – खालील प्रश्नांची छोटी उत्तरे लिहा:

(1) दुष्काळ लोकांसाठी मोठी समस्या का आहे असे वाटले?

उत्तर: (१) दुष्काळामुळे अन्नधान्य मिळणे कठीण होते. (२) अशा वेळी अन्नधान्याच्या किमती वाढत होत्या. (३) पाण्याच्या कमतरतेमुळे जनावरांना चारा मिळू शकला नाही. यामुळे दुष्काळ ही राज्याची मोठी समस्या होती.

Also Read  इयत्ता 4 थी सेतू अभ्यास दिवस 3 रा

(2) 1630 मध्ये महाराष्ट्रातील दुष्काळाचा लोकांवर काय परिणाम झाला?

1630 मध्ये महाराष्ट्रातील दुष्काळाचा लोकांवर पुढील परिणाम झाला – (1) तीव्र अन्न टंचाईमुळे कुटुंबे नष्ट झाली (2) गुरे मरण पावली. (3) शेती, व्यवसाय आणि उद्योग कोसळल्यामुळे लोकांचे आर्थिक व्यवहार ठप्प झाले. (4) लोक वनवासात गेले.

(3) संतांनी समाजाला कोणती शिकवण दिली?

उत्तर: संतांनी समाजाला पुढील शिकवणी दिल्या- (१) त्यांनी देवासमोर समानतेचा संदेश दिला, (२) त्यांनी लोकांना मानवता आणि मानवतेच्या धर्माबद्दल शिकवले. (३) सर्वांवर प्रेम करणे, एकत्र राहणे आणि एकतेने जगणे.

(4) संतांनी केलेले कार्य लिहा.

उत्तर: संतांनी पुढील गोष्टी केल्या – (१) समाजात जनजागृती झाली. (२) संतांच्या काळात कसे वागावे यावरील संतांच्या शिकवणीमुळे लोकांना खूप मानसिक आधार आणि आत्मविश्वास मिळाला. (3) समाजातील धर्मांच्या अधोगती अवस्थेत संतांनी धर्माचा खरा अर्थ सांगून लोकांचे रक्षण केले. (4) सामान्य भाषेत लोकांना उपदेश देऊन समाजाचे नैतिक आचरण सुधारणे.

प्रश्न लिहा: (कारणे लिहा.)

(१) सतराव्या शतकाच्या सुरुवातीला महाराष्ट्रात अस्थिरता आणि असुरक्षितता निर्माण झाली होती.

उत्तरे

477 thoughts on “स्वाध्याय प्रश्नोत्तरे इयत्ता 7 वी इतिहास 4. शिवपुर्वकालीन महाराष्ट्र”

  1. macauslot88

    Please let me know if you’re looking for a writer for your weblog.
    You have some really great posts and I feel I would
    be a good asset. If you ever want to take some of
    the load off, I’d really like to write some content for
    your blog in exchange for a link back to mine.

    Please send me an e-mail if interested. Many thanks!

    Reply
  2. macauslot

    Superb post however I was wanting to know if you could
    write a litte more on this subject? I’d be very grateful if you could elaborate a little bit more.
    Appreciate it!

    Reply
  3. super177

    Howdy, i read your blog occasionally and i own a similar one and
    i was just wondering if you get a lot of spam feedback?
    If so how do you prevent it, any plugin or anything you can recommend?
    I get so much lately it’s driving me insane so any assistance is very much appreciated.

    Reply
  4. Paito Warna Hongkong

    Hey! Someone in my Facebook group shared this site with us so I came
    to look it over. I’m definitely loving the information. I’m book-marking and will be tweeting this to my followers!
    Outstanding blog and amazing style and design.

    Reply
  138. Lela

    Construction workers, industrial workers, military
    veterans and others who worked with asbestos [Lela]-contaminated products are at risk of developing mesothelioma.

    Reply
  452. slot gacor 777

    Hi, i believe that i saw you visited my site so i got here to go back the desire?.I am trying to find issues to improve my site!I guess its good enough
    to make use of a few of your concepts!!

    Reply
  458. Margery

    Howdy! This is kind of off topic but I need some guidance
    from an established blog. Is it tough to set up your own blog?
    I’m not very techincal but I can figure things out pretty fast.

    I’m thinking about creating my own but I’m not sure where to begin. Do you have
    any ideas or suggestions? Many thanks

    Reply
  470. Data Macau 2025

    I was curious if you ever thought of changing the page layout of your site?
    Its very well written; I love what youve got to say. But maybe
    you could a little more in the way of content so people could connect with it better.
    Youve got an awful lot of text for only having 1 or 2 images.
    Maybe you could space it out better?

    Reply
  476. Lilia

    Great work! This is the kind of info that should be shared
    around the net. Shame on Google for no longer positioning this
    publish higher! Come on over and discuss with my site .
    Thanks =)

    Reply

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: Content is protected !!
MENU
WhatsApp वर Delete केलेले मेसेज कसे पाहायचे ?